Okres Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas dla wszystkich, nie tylko dla katolików. Spędzamy czas z rodziną, śpiewamy wspólnie kolędy, odwiedzamy przyjaciół, przyozdabiamy domy

i podziwiamy niezwykłe, świąteczne scenerie pojawiające się w tym czasie zarówno w kościołach, jak

i w przestrzeni publicznej. To wszystko ma nas wprowadzić w tę wyjątkową, świąteczną atmosferę. Chyba najbardziej kojarzoną z tym okresem jest oprócz choinki szopka bożonarodzeniowa.

Tradycja szopek bożonarodzeniowych sięga średniowiecza. Święty Franciszek z Asyżu jako pierwszy zorganizował żywą szopkę 24 grudnia 1223 roku w Greccio. Była naturalnej wielkości
i składała się z żywych zwierząt i ludzi. Celem świętego Franciszka było przybliżenie ludziom tajemnicy zbawienia i zainteresowanie ich wiarą. Z biegiem lat szopki były stopniowo rozbudowywane, coraz bardziej urozmaicane, a sam pomysł trafił do wiernych, którzy postanowili wykorzystać tę ideę w swoich domach.

Do Polski tradycja szopek trafiła prawdopodobnie za sprawą zakonników bernardynów. Do naszego kraju dotarły one pod koniec XIII wieku. Pierwszymi śladami tego zwyczaju są pochodzące z wieku XIV figury Matki Boskiej i Świętego Józefa. Zachowały się one w Krakowie
w Klasztorze Sióstr Klarysek przy kościele św. Andrzeja.

W II połowie XIX wieku zaczęły pojawiać się pierwsze szopki krakowskie. Ich wygląd wzorowany był na zabytkowych krakowskich budowlach, głównie kościołach. Wyróżniają się smukłą budową i bogatymi zdobieniami. Precyzja wykonania przy jednoczesnym zachowaniu detali sprawiły, że krakowskie szopkarstwo znalazło się na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Z upływem lat tradycja tworzenia ozdobnych szopek trafiła do naszych domów. Obecnie każda rodzina w okresie Świąt Bożego Narodzenia stawia pod choinką lub w innym widocznym miejscu szopkę. Przypomina ona o wartościach w naszym życiu, jednocześnie stanowiąc niepowtarzalną ozdobę domu. Niekiedy ozdobne, bogate szopki są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jeśli w naszej rodzinie nie ma takiej tradycji, warto ją rozpocząć.

Szopka, jako symbol Narodzenia Chrystusa jest symbolem jedności rodziny, ma przypominać o jej największych wartościach: wzajemnej trosce, miłości, szacunku i pomocy.

Anna Zaucha – pedagog szkolny